نهج 2 انتخاب نهج البلاغ در کتاب نهج الشفاعه
2-علت انتخاب خطبه های نهج البلاغه در کتاب نهج الشفاعه : كتاب شريف نهج البلاغه شامل سخنان و كلمات و نامههاى گهربار امیر المؤمنین و امير بيان، علی بن ابی طالب (علیهالسلام) است كه در موقعيتهاى گوناگون براى افراد مختلف بيان فرموده
این سخنان که از گوهربار ترین کلماتی است که بعد از قرآن کریم شناخته شده امروز مورد غفلت قرار گرفته ، اگر هم جایی بیان میشود بصورت اشارات میباشد ولذا برای اینکه بصورت مستمر بکار گرفته شود در این کتاب بدنبال تفسیر قرآن آورده شده است تا در تمام سخنرانی مورد استفاده قرارگیرد .
نهج البلاغه دایره المعارف علوم اسلامی
نهج البلاغه دائرة المعارفگونهای از فرهنگ اسلامی و شامل موضوعاتی چون خداشناسی و جهان فرشتگان، پیدایش عالم، طبیعت انسان، امتها و حکومتهای نیکوکار و ستمکار است؛
اما نکته اصلی این است که در سراسر این سخنان، خواست امام مطرحکردن بحثهایی، همچون قرآن کریم است که به زبان موعظه از هر پدیده محسوس یا معقولی نمونهای روشن و قابل درک در پیش چشم شنونده قرار میدهد، سپس آرامآرام او را با خود به سر منزلی میبرد که باید به درگاه خدا و آستان پروردگار یکتا برسد،
آنجا که سخن در خلقت آسمان و زمین و آفتاب و ماه و ستاره و کوههاست، به زبان اندرز یاد میدهد که آنچه آفریدگار به آفریدگان بخشیده خیر محض است؛ اما انسان ناسپاس حق این همه نعمت را نمیگزارد و از راه خدا به راه شیطان روی میآورد و بخشش الهی را در راه انگیختن شر و برپاکردن فتنه صرف میکند،
آنجا که تذکار داستان پیشینیان است، به حاضران تعلیم میدهد که روزگار آیینه عبرت است و گذشته را در آن توان دید؛ اما عبرتگیرنده کی و چه کسی است؟ ببینید امتهای از میان رفته و در زیر خاک خفته چه کردند و چه دیدند کار نیک آنان را تقلید کنید و از ارتکاب کار زشتی که به نابودی آنان منتهی گشت بپرهیزید.
در خلال این اندرزها گاهی هم به اصحاب خود مینگرد و به حال و کردار آنان میاندیشد، ناگهان کوهی از اندوه و دریغ بر دل او فرود میآید و آن هنگامی است که دیده حقیقت بین را از مردمی که پای منبرش نشستهاند میگرداند، و به افقی دورتر میگشاید به روزگار محمد(ص)و یاران پاکدل او که با اعتقاد به خدا و روز رستاخیز نصرت دین را بر سود دنیای خود مقدم داشتند.
دیگر بار به جمع حاضران میپردازد و میبیند هنوز از آن زمان بیش از سی سال نگذشته است، چه شد که در این فاصله کوتاه مسلمان نماها جای مسلمانان راستین نشستهاند؟ مردمی که چون دنیا به روی آنان خندید خدا را فراموش و امام خود را نافرمانی کردند.
آن مردم که گردنها را میکشیدند و بر خود میبالیدند که ما در راه خدا شهید دادهایم و خود نیز در آرزوی شهادتیم کجا رفتند؟ چرا اینان که گرد مرا گرفتهاند تن آسایی را بر کشته شدن در راه دین ترجیح میدهند و هر یک میکوشند تا این وظیفه دینی را به گردن دیگری اندازد؟
به مساوات و ایثار مسلمانان در صدر اسلام مینگرد که چگونه دیگری را بر خود مقدم میداشتند و میکوشیدند خود را از آلوده شدن به مال دنیا پاک نگاه دارند. اکنون چرا اینان مال اندوز و دنیاپرست شدهاند؟ این نمونهها و دهها نمونه دیگر محتوای خطبههای امام است.
نامهها
نامهها بیشتر دستور کار حکمرانان است که: چگونه با طبقات مردم رفتار کنند و چهسان در نگهبانی خزانۀ ملت بکوشند. در هزینه، صرفه و صلاح جامعه را در نظر بگیرند. اما مضمون این نامهها، دستور حاکم نیمی از پهنه مسکونی جهان آن روز که به عاملان زیردست خود فرمان میدهد، نیست،
نوشته پدری مهربان، سالخورده و سرد و گرم روزگار چشیده است که به فرزندان نورس خویش میآموزد تا در نبرد زندگی چگونه با مشکلات روبرو شوند.[۱۱]
کلمات قصارمانند : هرگاه خدا بندهای را خوار دارد، او را از (آموختن) علم برکنار دارد.
مندرجات نهج البلاغه:
۱ – معرفی کتاب
۲ – ارزش و اعتبار کتاب
۲.۱ – خصوصیات کلام امام علی
۳ – از زبان مؤلف
۴ – اولین گردآورندگان
۵ – شخصیت و انگیزه و روش سید رضی
۶ – زمینهها
۷ – وجه نامگذاری
۸ – سخنان حضرت
۹ – محور ها و عناوین
۱۰ – منابع و اسناد
۱۱ – شروح و مستدرکات
۱۲ – ترجمه و کتب موضوعات
۱۳ – نسخههای خطی
۱۴ – روش استفاده از قرآن و کلمات معصومین
۱۴.۱ – نگرش انحراف آمیز
۱۴.۲ – نمونه برداشتهای غلط
نهج نهج نهج نهج نهج نهج نهج