عوامل اصلی شکل‌گیری واقعه عاشورای سال ۶۱ هجری قمری
حجت‌الاسلام محسن قرائتی : عواملی که کربلا را به‌وجود آورد.
یکی از عوامل کربلا امتحان الهی بود ، خداوند امتحان می‌کند تاببیند سرپیمان هستیم یاخیر این ماجرا برای همه پیش می‌آید و علت آن هم «پیمان‌شکنی است، انسانی که پیمان بشکند راه خلاف برایش باز می‌شود و او را بدعاقبت می‌کند. چرا خداوند امتحان می‌کند وقتی می‌داند ما چه‌کاره هستیم؟ ابزار امتحان الهی چیست؟ چه کنیم که رفوزه نشویم؟خداوند متعال در آیه ۱۵۵ سوره بقره می‌فرماید؛ حتما حتما شما را امتحان می‌کند و کمی شما را با ترس و گرسنگی و ... می‌ترساند نه آن‌قدر که سکته کنید ، ابزار امتحان در این آیه تلخی است، اما گاهی امتحان با شیرینی یعنی مال، مقام ، فرزند خوب و... است، «اگر اینها ازشما گرفته شد و سکته نکردید، اگر دادند بدمستی نکردید، اگر اینطور بودید مردودنشدید».
چرا خداوند امتحان می‌کند:
چون اجر و پاداش بر دانستن خدا نیست و بر تلاش ما است، انسان ممکن است در یک امتحان دستش پاک باشد اما در امتحانی دیگر ببازد،در قرآن کریم بشارت میدهد ومیفرماید: صابرین کسانی هستند که می‌گویند «انا لله و انا الیه راجعون»، حضرت ابراهیم (ع) از پنج امتحان عبور کرد و وقتی همه امتحاناش خوب شد پیامبر شد.
علت دیگر واقعه عاشورا، لقمه حرام بود،لقمه حرام روی نسل و رشد و نمو تاثیر گذاشته و برکت را می‌گیرد، لقمه حرام انسان را فاجر و بعد کافر می‌کند .
علت دیگر حادثه کربلا گناه بود ، آن قوم به دلیل گناهانشان خدا بر دلشان مهر زده بود و سنگدل شده بودند، دعای واجب «اهدناالصراط المستقیم» برای این است که انسان خط را گم نکند. اینها عوامل اصلی شکل‌گیری واقعه عاشورای سال ۶۱ هجری قمری بودند.
نحوه محاسبه روز عاشورا در سال61هجری قمری
عاشوراي 61 ه-ق شهادت امام حسين ـ عليهالسلام ـ در چه موقعي از سال واقع شده؟ دقيقاً چه زماني بوده و چه فصلي؟
پاسخ :
بر طبق روشي كه دكتر ابوالفضل نبئي بيان نموده اند (يعني روش تبديل سال هجري قمري به هجري شمسي) وقتي دهم محرم سال 61 هجري را به شمسي تبديل كنيم از حاصل تبديل چنين بر مي آيد كه در فصل پائيز يعني 21/8/51 امام به شهادت رسيده اند.[1]
اما آنچه را كه آيت الله سبحاني و مكارم شيرازي محاسبه كرده اند در اينجا مي آوريم «از تقويمها معلوم مي شود كه روز عاشوراي سال 1390 هجري قمري مطابق 27 اسفند 1348 شمسي بوده است و مي دانيم كه واقعه جانسوز كربلا در سال 61 هجري قمري بوده است بنابراين مي گوئيم: 1329 61-1390
از طرفي مقدار يك سال شمسي به حسب عدد اعشاري 2422/365 روز است و يكسال قمري به حسب عدد اعشاري 3670/354 روز است پس تفاوت ايام اين دو 8752/10 خواهد بود بنابراين تفاوت ايام تمام اين سالها (1329 سال) چنين مي شود:
1408/14453 1329*8752/10
يعني در مدت 1329 سال مبداء سال قمري باندازه 1408/14453 روز نسبت به سال شمسي جلو مي افتد كه براي تطبيق آندو بايد به عقب برگرديم با اين ترتيب: روز 208+39 سال 2422/365: 1408/14453
بنابراين بايد همين 208 روز را بر عاشوراي سال 1390 بيفزائيم تا منظور حاصل شود و چون ماههاي شمسي بعد از اسفند تا شهريور مطابق تعديل قانون همه 31 روز است پس 22 روز + 6 ماه 31: 208 و چون 6 ماه و 22 روز بر 27 اسفند بيفزائيم به بيستم مهر خواهيم رسيد.
بنابراين با تقريب جزئي مي توان گفت كه «عاشوراي سال 61 مطابق با بيستم مهرماه» بوده است.[2]
علاوه بر محاسبات نجومي از متن نامه ها نيز چنين استفاده مي شود كه واقعه عاشورا در اواخر تابستان و اوايل پاييز بوده است نويسندگان نامه هاي دعوت به امام نوشته اند كه «باغها سرسبز و ميوه ها رسيده است…»[3]
با توجه به اينكه دعوت كنندگان از كوفه بودند و عزيمت امام نيز به سوي كوفه (عراق فعلي) بوده است فصل رسيدن ميوه هاي اين منطقه كه خرما از جمله مهمترين ميوه هاي منطقه عراق است در همين فصل است و برداشت آن آغاز مي شود بنابراين وقوع حادثه عاشورا در فصل پائيز بوده و اختلاف جزئي بين دو روش وجود دارد كه اول پائيز بوده يا وسط پائيز، و ترجيح با اول پائيز و بيستم مهرماه است.
براي مطالعه بيشتر به كتاب هاي: 1. تقويم و تقويم نگاري آقاي نبئي و پاسخ به پرسشهاي آيات عظام مكارم و سبحاني مراجعه كنيد.
رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود:
«هر كس حسين را زيارت كند پس از شهادتش بهشت بر او واجب است»[4]
——————————————————————————–
[1] . ابوالفضل نبئي، تقويم وتقويم نگاري، چاپ دوم، مشهد، چاپ و نشر آستان قدس، 1366، ص 201.
[2] . جعفر سبحاني و ناصر مكارم شيرازي، پرسشها و پاسخها، چاپ اول، قم، حكمت 1353، ج 2، ص 155.
[3] . شيخ مفيد، الارشاد، چاپ اول، قم، آل البيت، 1413، ج 2، ص 38.
[4] . همان، ج 2، ص 134.
